تشخیص انواع کبدچرب،عوارض آن و راههای درمان کبدچرب

کبد چرب به استئاتوز کبدی نیز معروف است.  زمانی این اتفاق می افتد که چربی در کبد جمع می شود. داشتن مقادیر کمی چربی در کبد طبیعی است ، اما مقادیر زیاد آن می تواند منجر به ایجاد بیماری شود.

کبد شما دومین اندام بزرگ بدن شماست. این اندام به فرآوری مواد مغذی از مواد غذایی و نوشیدنی کمک می کند و مواد مضر خون را فیلتر می کند.

چربی زیاد در کبد باعث التهاب کبد می شود که می تواند به کبد شما آسیب برساند و ایجاد زخم کند. در موارد شدید ، این آسیب می تواند منجر به نارسایی کبد شود.

وقتی کبد چرب در کسی که الکل زیادی می نوشد ایجاد می شود ، به عنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شناخته می شود. در کسی که الکل زیادی نمی نوشد ، به عنوان بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شناخته می شود. به گفته محققان در مجله جهانی گوارش ، ۲۵ تا ۳۰ درصد از مردم ایالات متحده و اروپا به کبد چرب غیر الکلی مبتلا شده اند.

علائم کبد چرب :

در بسیاری از موارد ، کبد چرب علامت قابل توجهی ایجاد نمی کند. اما ممکن است احساس خستگی کنید یا در سمت راست بالای شکم خود احساس ناراحتی یا درد کنید.

برخی از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب دچار عوارضی از جمله زخم کبدی می شوند. زخم کبد به عنوان فیبروز کبد شناخته می شود. فیبروز شدید کبدی ، به عنوان سیروز شناخته می شود.

سیروز ممکن است علائمی مانند:

• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن
• ضعف
• خستگی
• خون دماغ شدن
• خارش پوست
• پوست و چشم زرد
• خوشه های رگ های خونی زیر پوست شما
• درد شکم
• تورم شک
• متورم پاها
• بزرگ شدن پستان در مردان
• گیجی

علل ایجاد کبد چرب

کبد چرب زمانی ایجاد می شود که بدن شما چربی زیادی تولید کند یا به اندازه کافی چربی را متابولیزه نکند. چربی اضافی در سلولهای کبدی ذخیره می شود ، و آنجا تجمع میابد که باعث ایجاد بیماری کبد چرب می شود.

این تجمع چربی می تواند در اثر موارد مختلفی ایجاد شود.

به عنوان مثال ، نوشیدن بیش از حد الکل می تواند باعث بیماری کبد چرب الکلی شود. این اولین مرحله از بیماری کبدی مربوط به الکل است.

در افرادی که زیاد الکل نمی نوشند ، علت بیماری کبد چرب کمتر مشخص است.

عوامل زیر ممکن است در ایجاد کبد چرب غیر الکلی نقش داشته باشند:

• چاقی
• قند خون بالا
• مقاومت به انسولین
• مقادیر بالای چربی در خون ، به ویژه تری گلیسیرید
• سندرم متابولیک دارند
• دیابت نوع ۲ دارند
• سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند

علل کمتر شایع عبارتند از:

• بارداری
• کاهش سریع وزن
• برخی از انواع عفونت ها ، مانند هپاتیت C
• عوارض جانبی برخی از داروها مانند متوترکسات (Trexall) ، تاموکسیفن (Nolvadex) ، آمیودورون (Pacerone) و والپروئیک اسید (Depakote)
• قرار گرفتن در معرض سموم خاص
• همچنین ممکن است برخی از ژن ها خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهند.

تشخیص کبد چرب

برای تشخیص کبد چرب ، پزشک شرح حال پزشکی شما را میگیرد و معاینه فیزیکی انجام می دهد و یک یا چند آزمایش را تجویز می کند.

۱- تاریخچه پزشکی

اگر پزشک شما مشکوک به کبد چرب باشد ، احتمالاً از شما سوالاتی مانند موارد زیر را می پرسد:

• سابقه پزشکی خانوادگی شما ، از جمله هرگونه سابقه بیماری کبدی
• مصرف الکل و سایر عادت های زندگی شما
• هرگونه شرایط پزشکی که ممکن است داشته باشید
• هر دارویی را که ممکن است مصرف کنید
• تغییرات اخیر در سلامتی شما
• اگر خستگی ، کم اشتهایی یا علائم غیر قابل توضیح دیگری را تجربه کرده اید ، به پزشک خود اطلاع دهید.

۲- معاینه بدنی

برای بررسی التهاب کبد ، پزشک ممکن است شکم شما را لمس کند یا فشار دهد. اگر کبد شما بزرگ شده باشد ، ممکن است بتوانند آن را احساس کنند.

با این حال ، ممکن است کبد شما بدون بزرگ شدن ملتهب شود. پزشک شما ممکن است با لمس کردن نتواند تشخیص دهد که کبد شما ملتهب است.

۳- آزمایش خون

در بسیاری از موارد ، بیماری کبد چرب پس از افزایش آنزیم های کبدی در آزمایشات خون تشخیص داده می شود. به عنوان مثال، پزشک شما ممکن است آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را برای بررسی آنزیم های کبدی تجویز کند.

افزایش آنزیم های کبدی نشانه التهاب کبد است. بیماری کبد چرب یکی از دلایل احتمالی التهاب کبد است، اما تنها مورد نیست.

در صورت مثبت بودن آزمایش آنزیم های کبدی ، پزشک احتمالاً آزمایش های دیگری را برای شناسایی علت التهاب تجویز می کند.

۴- تصویربرداری

پزشک شما ممکن است از روش های زیر برای بررسی چربی اضافی یا سایر مشکلات کبدی استفاده کند:

• سونوگرافی
• سی تی اسکن
• اسکن ام آرآی

۵- نمونه برداری از کبد

نمونه برداری از کبد بهترین روش برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته می شود.

در طی نمونه برداری از کبد ، پزشک یک سوزن را در کبد شما فرو می کند و یک قطعه از بافت را برای بررسی خارج می کند. آنها به شما بی حسی موضعی می دهند تا درد را کاهش دهید. نمونه برداری می تواند به پزشک در تشخیص اینکه آیا به بیماری کبد چرب مبتلا هستید ، کمک کند.

عوارض کبد چرب

در اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب، مشکل جدی برای کبد ایجاد نمی‌شود. کبد چرب از نظر بالینی یک اختلال پایدار و ساکت شناخته شده و در بیشتر موارد سبب اختلال شدیدی در کبد نمی‌شود و با درمان بهبود می‌یابد؛ ولی در تعدادی از بیماران با گذشت زمان فیبروز در کبد ایجاد شده و در نهایت سیروز و نارسایی کبد ایجاد می‌شود. چون پیش‌بینی مسیر بیماری در یک فرد و این که در کدام بیمار پیشرفت خواهد کرد، مشکل است، درمان و کنترل آن برای همه مبتلایان الزامی است.

گرید بندی کبد چرب

کبد چرب می تواند طی چهار مرحله پیشرفت کند:

1. کبد چرب ساده: تجمع چربی اضافی در کبد وجود دارد.
2. استئاتو هپاتیت: علاوه بر چربی اضافی ، التهاب در کبد نیز وجود دارد.
3. فیبروز: التهاب در کبد باعث ایجاد زخم شده است.
4. سیروز: زخم کبد به طور گسترده ای گسترش یافته است.

سیروز یک بیماری بالقوه تهدید کننده زندگی است که می تواند باعث نارسایی کبد شود. ممکن است غیرقابل برگشت باشد. به همین دلیل بسیار مهم است که در وهله اول از پیشرفت آن جلوگیری کنیم.

درمان خانگی کبد چرب

تغییر شیوه زندگی اولین درمان بیماری کبد چرب است. بسته به شرایط فعلی و عادات زندگی شما موارد زیر میتواند به شما کمک کند:

• کاهش وزن
• مصرف الکل را کاهش دهید
• یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی بخورید که دارای کالری ، چربی اشباع و چربی های ترانس کم باشد
• حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته داشته باشید

همیشه قبل از استفاده از یک مکمل جدید یا داروی طبیعی با پزشک خود صحبت کنید. برخی از مکمل ها یا درمان های طبیعی ممکن است کبد شما را تحت فشار قرار دهند یا با داروهایی که مصرف می کنید اختلال داشته باشد.

برای پاکسازی کبد چرب چه بخوریم؟

به طور کلی، رژیم غذایی برای بیماری کبد چرب شامل موارد زیر است:

• مقدار زیادی میوه و سبزیجات
• گیاهان با فیبر بالا مانند حبوبات و غلات کامل
• مقدار کمی قند ، نمک ، چربی ترانس ، کربوهیدرات تصفیه شده و چربی اشباع اضافه شده است
• بدون الکل

یک رژیم غذایی کم چربی و کم کالری می تواند به شما در کاهش وزن کمک کند و خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش دهد.

در اینجا چند ماده غذایی که میتواند به بهبود کبدچرب کمک کند آورده شده است:

۱. قهوه برای کاهش آنزیم های غیر طبیعی کبد

مطالعات نشان داده اند که افرادی که قهوه مینوشند و مبتلا به بیماری کبد چرب هستند، آسیب کبدی کمتری نسبت به کسانی که این نوشیدنی کافئین دار نمی نوشند ، دارند. به نظر می رسد که کافئین میزان آنزیم های غیر طبیعی کبد را در افرادی که در معرض بیماری های کبدی هستند کاهش می دهد.

۲. سبزیجات برای جلوگیری از تجمع چربی

مطالعات نشان داده اند که کلم بروکلی به جلوگیری از تجمع چربی در کبد کمک می کند. خوردن سبزیجات بیشتر مانند اسفناج ، کلم بروکسل و کلم پیچ نیز می تواند به کاهش کلی وزن کمک کند.

۳. توفو برای کاهش تجمع چربی

مطالعه دانشگاه ایلینوی روی موش ها نشان داد که پروتئین سویا ، که در غذاهایی مانند توفو وجود دارد ، ممکن است تجمع چربی در کبد را کاهش دهد. به علاوه ، توفو چربی کم و پروتئین زیادی دارد.

۴. ماهی برای التهاب و سطح چربی

ماهی های چرب مانند سالمون ، ساردین ، ​​ماهی تن و ماهی قزل آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ می تواند به بهبود سطح چربی کبد کمک کند و باعث کاهش التهاب شود.

۵. بلغور جو دوسر برای تأمین انرژی

کربوهیدراتهای غلات کامل مانند آرد جو دوسر به بدن شما انرژی می دهد. محتوای فیبر آنها همچنین شما را سیر می کند ، که می تواند به شما در حفظ وزن کمک کند.

۶. گردو برای بهبود کبد

این مغزها سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. تحقیقات نشان می دهد که مصرف گردو در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب آزمایشات عملکرد کبد را بهبود بخشیده است.

۷. آووکادو برای کمک به محافظت از کبد

آووکادو سرشار از چربی های سالم است و تحقیقات نشان می دهد که آنها حاوی مواد شیمیایی هستند که ممکن است آسیب کبدی را کند کنند. آنها همچنین غنی از فیبر هستند ، که می تواند به کنترل وزن کمک کند.

۸. شیر و سایر لبنیات کم چرب برای محافظت در برابر آسیب

بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۱  که در موش صحرایی ، لبنیات سرشار از پروتئین وی است که ممکن است از کبد در برابر آسیب بیشتر محافظت کند.

۹. دانه های آفتابگردان برای آنتی اکسیدان ها

این دانه های سرشار از ویتامین E هستند ، ویتامین E آنتی اکسیدانیست که ممکن است کبد را از آسیب بیشتر محافظت کند.

۱۰. روغن زیتون برای کنترل وزن

این روغن سالم سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است. روغن زیتون به کاهش سطح آنزیم کبد و کنترل وزن کمک می کند.

۱۱. سیر برای کمک به کاهش وزن بدن

این گیاه نه تنها به غذا طعم می بخشد ، بلکه مطالعات تجربی نشان می دهند که مکمل های پودر سیر می توانند به کاهش وزن بدن و چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک کند.

۱۲. چای سبز برای جذب چربی کمتر

مطالعات نشان میدهند که چای سبز می تواند در جذب چربی تداخل ایجاد کند ، اما نتایج هنوز قطعی نیستند. محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا چای سبز می تواند ذخیره چربی در کبد را کاهش دهد و عملکرد کبد را بهبود بخشد. اما چای سبز فواید زیادی مانند کاهش وزن نیز دارد .

در صورت ابتلا به بیماری کبد چرب ، قطعاً غذاهایی وجود دارد که باید از آنها اجتناب کرده و یا آنها را محدود کنید. این غذاها به طور کلی به افزایش وزن و افزایش قند خون کمک می کنند.

از مصرف مواد غذایی زیر بپرهیزید:

• الکل: الکل دلیل اصلی بیماری کبد چرب و همچنین سایر بیماری های کبدی است.
• شکر : از مصرف غذاهای شیرین مانند آب نبات ، کلوچه ، نوشابه و آب میوه ها دوری کنید.. قند خون بالا میزان تجمع چربی در کبد را افزایش می دهد.
• غذاهای سرخ شده: اینها سرشار از چربی و کالری هستند.
• نمک: مصرف سدیم را به کمتر از ۱۵۰۰ میلی گرم در روز محدود کنید.
• گوشت قرمز. گوشت گاو و گوسفند سرشار از چربی اشباع شده هستند.

کاهو و کبد چرب:

کاهو مانند سایر سبزیجات سبز  در بهبود کبد چرب بسیار موثر است. کاهو توانایی بالایی برای سم زدایی از بدن دارد، مواد معدنی موجود در کاهو سموم کبد را از بین می برد و به درمان کبد چرب کمک می کند.

درمان کبد چرب گرید ۱:

با تغییر رژیم غذایی خود در جهت بهبود کبد چرب، می‌توانید کبد چرب گرید ۱ را درمان کنید.

چند توصیه برای بهبود کبد چرب گرید ۱:

• کربوهیدرات را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
• مصرف الکل را کنار بگذارید.
• خوردن سبزیجات بیشتر، پروتئین و چربی‌های مناسب برای پاکسازی کبد.

غذاهای مضر برای کبد چرب گرید یک کدامند؟

بطور کلی غذاهای با آرد سفید مثل نان، ماکارانی، پاستا، شیرینی و…. برای کبد مضر هستند. زیرا کبد کربوهیدرات‌ها را به چربی تبدیل می‌کند و در خارج از کبد نگهداری می‌کند و به مرور موجب ایجاد بیماری کبد چرب می‌گردد.

درمان کبد چرب گرید ۲ :

کبد یک عضو از بدن است که قابلیت احیا دارد. اگر شما مبتلا به بیماری کبد چرب گرید ۲ هستید، عادت روزانه خود را تغییر دهید. اکنون در این مرحله از کبد چرب این فرصت را دارید و شاید اگر کبد چرب شما پیشرفت کند احتمالا این فرصت را نداشته باشید.

• اگر هنوز هم کربوهیدرات تصفیه شده می‌خورید، وقت آن است که هم اکنون مصرف این دسته از مواد غذایی را متوقف کنید. علت آن است که موجب ایجاد تری گلیسیریدها و تجمع آن در کبد میشوند.

• مصرف چربی‌های اشباع مانند گوشت حیوانات، غذاهای فرآوری شده و روغن‌های هیدروژنه را کاهش دهیم و بجای آنها از منابع چربی پایین همانند روغن زیتون، آجیل و دانه ها مصرف کنیم.
• نوشیدنی‌های گازدار، شیرینی‌ها، غلات صبحانه، غذاهای منجمد، سس‌ها یا چاشنی‌ها و برخی آبمیوه‌های بسته‌بندی که منبع قند و شهد ذرت با فروکتوز بالا است را کم کنیم.
• با زیاد کردن فعالیت بدنی به بالای شصت دقیقه و کاهش وزن خود تا پنج تا ده درصد به بهبود کبد چرب گرید ۲ کمک می‌کنیم.

درمان کبد چرب گرید ۳ :

درمان فیبروز کبدی بسته به علت متفاوت است. پزشکان معمولاً درمانی را با هدف جلوگیری یا تأخیر در پیشرفت فیبروز توصیه می کنند. با درمان ، پیشرفت بیماری می تواند کند شود و یا بهبود یابد.

به عنوان مثال ، درمان های NAFLD ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تغییرات رژیم غذایی
• مصرف داروهای ضد التهاب و داروهایی برای مقاومت به انسولین
• مدیریت کلسترول و دیابت
• ورزش و کاهش وزن
• عدم مصرف الکل

درمان کبد چرب گرید ۴ (سیروز) :

درمان سیروز بر اساس علت ایجاد آن و میزان پیشرفت بیماری متفاوت است. برخی از درمان هایی که پزشک ممکن است تجویز کند شامل موارد زیر است:

• مصرف مسدود کننده های بتا یا نیترات (برای فشار خون بالا )
• ترک مشروبات الکلی (اگر سیروز ناشی از الکل باشد)
• روشهای بانداژ (برای کنترل خونریزی از واریس مری)
• آنتی بیوتیک داخل وریدی (برای درمان التهاب صفاق که می تواند همراه با آسیت باش)
• همودیالیز (برای تصفیه خون افراد در نارسایی کلیه)
• لاکتولوز و رژیم کم پروتئین (برای درمان انسفالوپاتی)
• در صورت عدم موفقیت در سایر درمان ها ، پیوند کبد گزینه آخرین گزینه است.

پیشگیری از ابتلا به کبد چرب

با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم می‌توان وزن بدن را در حد مطلوب نگاه داشت و از یکی از عوامل اصلی بروز بیماری کبد چرب، یعنی چاقی، جلوگیری کرد. همواره به یاد داشته باشید که ورزش و رژیم غذایی سالم دو مؤلفه مهم تمام برنامه‌های کاهش وزن محسوب می‌شوند. در این قسمت، پیشنهادهایی جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب ارائه می‌شود:

• انتخاب سبک زندگی سالم
• پیگیری یک برنامه تدریجی و مستمر کاهش وزن در صورت لزوم
• رعایت رژیم غذایی متعادل و سرشار از فیبر و دارای چربی‌های اشباع شده کم‌تر
• به حداقل رساندن مصرف شکر، کاهش مصرف غذاهای سرخ کردنی
• گنجاندن ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا، باغبانی و نرمش‌های کششی در برنامه روزانه، حداقل چهار روز در هفته

همان طور که بیان شد متأسفانه بیماری کبد چرب در چند دهه اخیر شیوع زیادی پیدا کرده است، یکی از دلایل عمده آن عدم مصرف مواد غذایی مناسب و اضافه وزن می باشد. علایم بیماری کبد چرب جز در موارد شدید بروز نمی یابد، و بیماری در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارد. این بیماری در هر سنی حتی در کودکان نیز ممکن است بروز پیدا کند. درمان این بیماری عمدتا با برطرف کردن علت و پیروی از رژیم غذایی مناسب، می باشد.

Refrences :

• zoomlife.ir
• healthline.com
• fa.wikipedia.org
• Acute fatty liver of pregnancy. (n.d.)
  stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=acute-fatty-liver-of-pregnancy-90-P02465
• Albhaisi S, et al. (2018). Recent advances in understanding and managing non-alcoholic fatty liver disease. DOI:
  ۱۰.۱۲۶۸۸/f1000research.14421.1
• Definition & facts of NAFLD & NASH. (2016)
  niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/nafld-nash/definition-facts
• Fatty liver disease (nonalcoholic steatohepatitis). (2014)
  transplant.surgery.ucsf.edu/conditions–procedures/fatty-liver-disease-(nonalcoholic-steatohepatitis).aspx
• Homeyer A, et al. (2017). Automated quantification of steatosis: Agreement with stereological point counting. DOI:
  ۱۰.۱۱۸۶/s13000-017-0671-y
• Lonardo A, et al. (2017). Nonalcoholic fatty liver disease: Evolving paradigms. DOI:
  ۱۰.۳۷۴۸/wjg.v23.i36.6571
• Mayo Clinic Staff. (2018). Nonalcoholic fatty liver disease
  mayoclinic.org/diseases-conditions/nonalcoholic-fatty-liver-disease/diagnosis-treatment/drc-20354573
• Mirmiran P, et al. (2017). Relationship between diet and non-alcoholic fatty liver disease: A review article
  ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5575379/
• Non-alcoholic fatty liver disease. (n.d.)
  liverfoundation.org/abouttheliver/info/nafld/
• Rabinowich L, et al. (2015). Drug induced steatohepatitis: An uncommon culprit of a common disease. DOI:
  ۱۰.۱۱۵۵/۲۰۱۵/۱۶۸۹۰۵
• Snyder HS, et al. (2018). Non-alcoholic fatty liver disease: A review of anti-diabetic pharmacologic therapies. DOI:
  ۱۰.۱۴۲۱۸/JCTH.2017.00050
• Symptoms & causes of NAFLD & NASH. (2016)
  niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/nafld-nash/symptoms-causes
• Tolman KG, et al. (2007). Treatment of non-alcoholic fatty liver disease
  ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2387293/
• Treatment for NAFLD & NASH. (2016)
  niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/nafld-nash/treatment
• When the liver gets fatty. (2018)
  health.harvard.edu/diseases-and-conditions/when-the-liver-gets-fatty
• Your liver. (2016)
  liverfoundation.org/abouttheliver
• Zhang QQ, et al. (2015). Nonalcoholic fatty liver disease: Dyslipidemia, risk for cardiovascular complications, and treatment strategy. DOI:
  ۱۰.۱۴۲۱۸/JCTH.2014.00037