اثر شیر و لبنیات بر دردهای آرتریتی
علاوه بر داروهای متعددی که برای درمان آرتریت وجود دارند، نباید روش های ساده ای مانند اصلاح رژیم غذایی را برای کاهش درد این بیماران نادیده گرفت. اگرچه همچنان باید پژوهش های بیشتری صورت بگیرد، اما بسیاری از پزشکان کاهش و توقف مصرف مواد غذایی که محرک نشانه های آرتریت روماتوئید هستند، را برای بررسی اثر این اقدام و کمک به کاهش درد مفاصل توصیه می‌نمایند.
اما در حال حاضر، یک رژیم غذایی مشخص برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد. بیماران ممکن است نسبت به مواد غذایی مختلف حد تحمل متفاوتی داشته باشند و از این رو، امکان توصیه یک رژیم غذایی واحد وجود ندارد. اما برخی مواد غذایی وجود دارند که به طور معمول نقش آن‌ها در تشدید نشانه‌های آرتریت روماتوئید گزارش شده است. یکی از این گروه‌های غذایی، گروه لبنیات می‌باشد.
از آن جا که لبنیات یکی از اجزاء تقریبا جدا نشدنی از رژیم غذایی تقریبا تمام افراد است، مدت‌ها است که مفید یا مضر بودن مصرف لبنیات در بیماران مبتلا به دردهای آرتریتی به عنوان یک سؤال مطرح می‌باشد. اما مسئله اساسی این است که خواص و ویژگی‌های انواع لبنیات بسیار متفاوت می‌باشد. حتی همه انواع ماست‌ها هم مانند هم نیستند.
بیماری آرتروز در گروه بیماری‌های التهابی قرار دارد و التهاب دقیقا نکته ای است که باعث سخت شدن پاسخ به این سؤال شده. برخی از مواد لبنی، به ویژه لبنیات پرچرب، ممکن است منجر به تشدید التهاب در بدن این بیماران شوند.
بیان شده نشانه های آرتریت روماتوئید ممکن است در واکنش به برخی پروتئین های مشخص که در لبنیات یافت می شوند، شعله‌ور گردند. برخی افراد مبتلا به این بیماری که ناتوانی تحمل شیر را گزارش می کنند، دارای پادتن هایی نسبت به پروتئین‌های شیر هستند. بدن این پادتن ها را برای محافظت از خود در برابر ماده ای که به اشتباه مضر تشخیص داده شده است، تولید می کند، اما این پادتن ها افزون بر شیر به بخش های دیگر بدن نیز حمله می کنند. در صورت تشدید درد این بیماران به دنبال مصرف لبنیات، به آن‌ها توصیه می‌شود لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف نموده و کاهش نشانه های آرتریت روماتوئید را بررسی کنند.
در مورد اثر مصرف لبنیات، پژوهش‌های نتایج متناقضی داشته‌اند، اما در یکی از بررسی‌های اخیر که نتایج تعداد زیادی مطالعه علمی را مورد بررسی قرار داده، بیان شده به طور کلی لبنیات اثر ضد التهابی دارند، مگر در افرادی که به شیر آلرژی داشته باشند. در همین مقاله محققین بیان کردند که علی رغم نتیجه به دست آمده، هنوز دانش ما در خصوص این که کدام ماده تشکیل دهنده از مواد لبنی هست که خاصیت ضد التهابی و کدام ماده خاصیت تشدید کننده التهاب را دارد، کافی نیست.
پروتئین موجود در محصولات لبنی در برخی افراد می تواند باعث درد مفاصل شود. اگر شما نیز مشاهده کر‌دید که با مصرف محصولات لبنی درد مفاصل‌‌تان افزایش می‌یابد، سعی کنید برای مدتی آن‌ها را از برنامه غذایی خود حذف کرده و از سایر جایگزین‌های آن استفاده کنید.
اما در مورد ماست، کمی شواهد بیشتر در اختیار داریم که نشان داده شده در کاهش التهاب و همچنین کاهش مقاومت به انسولین در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ مؤثر هست. اثر ضد التهابی ماست بیشتر به پروبیوتیک‌های موجود در آن مربوط است. البته، در این مورد هم پاسخ قطعی و نهایی علمی که با قدرت بتوان بیان کرد، هنوز نیازمند انجام پژوهش‌های تکمیلی می‌باشد.
دیدگاه طب سنتی در مورد تأثیر لبنیات بر آرتروز و مصرف آن در این بیماران
از دیدگاه طب های سنتی، بیماری آرتروز که از بیماری های مفصلی است در اثر غلبه سردی و تری در بدن ایجاد می شود.
با توجه به این که در لبنیات خصوصا شیر و ماست، سردی و تری وجود دارد، پس مصرف این مواد لبنی سبب تشدید این مشکلات خواهد شد. البته همه انواع لبنیات در دیدگاه طب سنتی یکسان نیستند. همچنین این طب راه‌کارهایی برای علاقه مندان به لبنیات ارائه می دهد و آن مصرف همراه با مصلح است. برای مثال شیر را می توان با عسل یا زنجبیل میل کرد که سردی آن را کاهش می‌دهد. همچنین مصلح ماست، سبزیجاتی گرم چون آویشن، نعناع، کاکوتی، و پونه هستند.
سخن پایانی
آن چه که در مورد اثر دقیق مصرف لبنیات برای آرتروز شنیده‌اید و در جست‌وجوی آن هستید، هنوز پاسخ علمی مشخصی در مجامع علمی نیافته است. علت به تنوع و تفاوت‌های مربوط به انواع لبنیات و حتی ماست مرتبط است که خواص و اثرات مختلفی چه ضد التهابی و چه تقویت کننده التهاب می‌تواند داشته باشد. در مورد ماست از بین انواع لبنیات اما با اطمینان نسبتا بیشتری می‌توان گفت که خاصیت ضد التهابی داشته و این خاصیت در ماست‌های پروبیوتیک بیشتر هست. اگر با مصرف لبنیات نشانه های آرتروز (شامل خشکی مفاصل بعد از زمان استراحت، کاهش انعطاف پذیری و درد مفاصل) بیشتر شد، توصیه می‌شود با یک متخصص تغذیه در این خصوص مشورت داشته باشید. در غیر این صورت جای نگرانی نیست و می توانید لبنیات، این منبع غنی غذایی را در رژیم غذایی خود، مثل همیشه داشته باشید.
منبع
- Bordoni A, Danesi F, Dardevet D, Dupont D, Fernandez AS, Gille D, Nunes Dos Santos C, Pinto P, Re R, Rémond D, Shahar DR, Vergères G. Dairy products and inflammation: A review of the clinical evidence. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Aug 13;57(12):2497-2525.
